گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند
********************************************
به افق آفتاب
به نام ِ خدایی که مونسی همیشگیه،
خدایی که همیشه هست و هیچ وقت تنهامون نمیذاره.
با امید و توکل ِ به خدای ِ بزرگ خدمت ِ همه شما سلام عرض می کنیم.
و برای دقایقی کوتاه میهمان ِ شماییم.
امروز با هم از یه مشکل خیلی خیلی مهم صحبت میکنیم، مشکلی که گاهی باهاش رو به رو می شیم و اونچنان که باید متوجه نمیشیم.
حرف ِ امروز ِ ما از نفاق و دوروییه، از رفتاری که تشخیصش چندان راحت نیست و و میتونه زمینه ساز مشکلات ِ زیادی برای ِ ما و دیگران بشه.
نفاق یعنی ضعف ، یعنی نداشتن اعتماد به نفس یعنی دوست نداشتن خودمون و شرایطمون همین جوری که هست یعنی فریب دادن خودمون و در خیال زندگی کردن ، خیالی که کم کم اونقدر واقعی میشه که نمیشه ازش بیرون اومد.
*******************************************
نفاق رفتاریه که نمیشه راحت تشخیصش داد و همین مساله باعث میشه که برای ِ مدتی طولانی دچارش باشیم.
نفاق یه خطر ِ بزرگه اونقدر بزرگ که همیشه باید حواسمون بهش باشه حتی به اندازه ذره ای به وجودمون راه پیدا نکنه.
به نظر ِشما چرا نفاق اینقدر خطرناکه و راه نجات ِ از اون چیه؟
شماره تماس:
شماره پیامک:
برای شروع عرض میکنم که من چند روز ِ پیش جمله ای از استاد شهید مطهری درباره نفاق خوندم که بسیار در خور ِ توجه و تامل بود ،
ایشون در این باره می نویسد که:
«نفاق از مختصات بشر است، معمولاً در حیوانات اثری از نفاق یعنی دورویی دیده نمی شود، شاید خیلی به ندرت در بعضی از حیوانات زیرک چنین چیزی دیده شود، یعنی حیوان به حالتی بر ضد حالتی که داراست تظاهر کند، حیوان اگر خشم بگیرد آثار خشم در صدا و حنجره اش ظاهر می شود، اگر خوشحال شود فوراً جُست و خیز می کند، اگر دردش بیاید ناله می کند، هر صدایی از حیوان یک نشانه واقعی است از حالتی که دارد و میان حالتش و آن صدا یا علامتی که از خود بروز می دهد اختلاف نیست.
این انسان است که این قدرت را دارد که ممکن است با یک نفر در نهایت درجه دشمن باشد و در دلش حقد و کینه او را داشته باشد ولی وقتی با او بنشیند تظاهر به دوستی کند و با چهره باز برخورد و اظهار خوشحالی و خوشوقتی کند.
اکثر تعارفاتی که در میان مردم معمول است نوعی نفاق است برای این که دروغ است، کسی به خانه می آید و صاحبخانه می گوید قدم روی چشم ما گذاشتید...اما همین که مهمان می رود، خلافش را می گوید و باطنش را ظاهر می کند. بشر به دلیل اینکه هوشش بیشتر و عقلش زیادتر است می تواند منافق گری و دورویی کند.
هرچه انسانها بدوی تر باشند صریح ترند، یعنی فاصله میان درون و بیرونشان کمتر است، هرچه انسانها به طرف تمدن آمدند، بر نفاقشان افزوده شد، یعنی فاصله میان این دو چهره شان زیاد شد....به گونه ای که باید گفت: «دنیای نفاق.
حقیقتا بیماری نفاق از سایر بیماری های دیگه خطرناکتر است سرانجامِ انسان را در روز قیامت معلوم و مشخص میکند، متاسفانه در اثر پایبند نبودن به ایمان و نبود تقوا، نفاق رواج ِ زیادی پیدا کرده. یکی از بزرگان می گوید که دروغ گفتن از جمله ارکان کفر است. خداوند در قرآن کرین هرگاه از نفاق بحث کند فورا همراه آن از دروغ بحث می کند و همچنان هرگاه از دروغ بحث کند بلافاصله از نفاق بحث می کند. چنانچه می فرماید:« منافقان در گفته ی خود دروغگویند چرا که به سخنان خود ایمان ندارند.دروغ فرقی نمی کند که به صورت جدی یا شوخی یا برای فریب و انجام دادن کاری باشد شاخه ای از نفاق است.
حضرت پیامبر-صلی الله علیه و سلم- می فرماید: هر کس به مسلمانی و حتی کافری پیمان دهد یا اینکه به همسر و یا پسر یا رفیق خود پیمانی دهد و بدون هیچ معذرتی شرعی پیمان و قول را به جا نیاورد و خیانت کند چنین عملی رکنی از ارکان نفاق است و چنین کسی علیه خود شهادت می دهد که وی منافق است.
*********************************************
خداوند متعال می فرماید: با مردم ریا می کنند و نمازشان به خاطر مردم است نه به خاطر خدا و خدای را کمتر یاد می کنند و جز اندکی به عبادت او نمی پردازند.
از استادی پرسیدند ، ریا یعنی چی ؟
و ایشان پاسخ دادن ریا این است که در جلو چشم مردم خودش را نشان دهد که شخصی متقی است و هر گاه تنها باشد به سرعت نمازش را بخواند و هر گاه در مجلسی حضور داشته باشد ادب و عبادت و زهد از خود نشان دهد و اگر جدا شد بر عکس عمل کند پس هر کس هر عملی را به خاطر غیر خدا انجام دهد بدانید که ریا کار است و ریا نیز خود شرک است.
حضرت علی(ع) فرمودند: از نفاق و دورویی دوری کن، چرا که انسان دورو، پیش خداوند آبرومند نیست.»
یکی از آفتها و خطرهای اجتماعی که ممکن است جامعه را به ویرانی و تباهی بکشاند و پایه های وحدت اجتماعی را متزلزل کند آفت و آسیب بزرگی ِ به نام نفاق و منافق است که در قرآن و روایات درباره ی این پدیده شوم اجتماعی هشدارهای جدّی داده شده است.»
قرآن با لحن تند مؤمنان را از خطرهای منافقان برحذر می دارد و می فرماید: منافقان، دشمنان اصلی شمایند از آنان برحذر باشید.
****************************************************
مرحوم حضرت آیت الله آقا مجتبی تهرانی رحمه ا.. علیه فرمودند: در بین رذائلی که انسان به آن مبتلا میشود و در معارف ما حتّی بیش از کفر نکوهش شده، مسأله نفاق است که از آن به دورویی تعبیر میکنیم.
نفاق گاهی در ارتباط با مخلوق است؛ مثلاً کسی روابطی منافقانه با افراد داشته باشد و در ظاهر اظهار دوستی ولی از آنطرف در خفاء دشمنی کند. امّا گاهی نفاق با خالق است، نه با مخلوق! البتّه با خالقش منافقانه عمل میکند، برای بهره کشی از مخلوق.
حضرت امام جواد (علیه السلام) در این روایت کوتاه میفرمایند:. تو از آنهایی نباش که در ظاهر و باطن طوری خودشان را جلوه میدهند که از دوستان خدایند، آدم متدیّن و خوبی اند امّآ در خفا دشمن خدایند. به تعبیر ساده، از کسانی نباش که در مقابل مردم، جانماز آب میکشند امّا در خفاء خلاف شرع میکنند یعنی دشمنی با خدا. سرپیچی از فرمان خدا در خفاء دشمنی با خداست. از این افراد نباش. این انسان بدترین فرد است.
(مناجات)
الهی! دیده ده که جز تماشای ربوبیت نه بیند و دلی ده که غیر از مهر عبودیت تو.
الهی! پایی ده که با آن کوی مهر تو پوییم و زبانی ده که با آن شکر آلای تو گوییم.
الهی! در آتش حسرت آویختیم چون پروانه در چراغ، نه جان رنج دیده نه دل آلم داغ.
الهی! در سر آب دارم، در دل آتش، در باطن ناز دارم، در باطن خواهش در دریایی نشستم که آن را کران نیست، به جان من دردیست که آن را درمان نیست. دیده من بر چیزی آید که وصف آن به زبان نیست.
الهی! ای کریمی که بخشنده عطایی و ای حکیمی که پوشنده خطایی و ای احدی که در ذات و صفات بی همتایی و ای خالقی که راهنمایی و ای قادری که خدایی را سزایی، به ذات لایزال خود و به صفات با کمال خود و به عزت جلال خود و به عظمت جمال خود که جان ما را صافی خود ده، دل ما را هوای خود ده، چشم ما را ضیاء خود ده و ما را آن ده که آن به.