گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند
****************************************************
به افق آفتاب
***************************************************
به نام ِ خدایی که بنده هاش ُ خیلی دوست داره.
***************************************************
خدمت ِ همه شما عرض ِ سلام داریم و دوست داریم که مثل ِ همیشه شنونده خوب ِ ما باشین
***************************************************
راستش امروز با یکی از دوستام توی ِ مسیر ِ محل ِ کار همراه شده بودم و اتفاقاتی افتاد که دوست دارم با شما در میون بذارم.
************************************************
نمیدونم برای ِ شما هم پیش اومده یا نه ، این که با کسایی برخورد داشته باشین که اهل ِ خرافات باشن . خرافاتی که اصلا معلوم نیست از کجا سرچشمه گرفته و این قدر توی ِ فکر و باور ِ بعضیا ریشه پیدا کرده.
********************************************
دوست ِ گرامی هم یکی از همین آدمهای ِ خرافاتی ِ که گاهی یه کارایی میکنه که من به سختی میتونم جلوی ِ خنده م ُ بگیرم بخصوص وقتی که خیلی هم به اون باور ِ خرافاتیش اصرار میکنه.
*****************************************
مثلا یکیش پلاک ِ خونه شِ یادمه وقتی میخواست خونه بخره اگه موردی که بهش معرفی میکردن پلاک ِ 13 بود ، ندیده ردش میکرد ، آخرشم وقتی خونه ای که خانمش پسندید پلاک سیزده بود روی پلاک نوشت 12 بعلاوه یک.
******************************************
یا این که باور داشت اگه قیچی رُ به هم بزنی دعوا میشه.
*****************************************
یا این که اگه گربه سیاهی از جلوش رد میشد توی ِ سرش میزد و میگفت که حالا تا اخر روز بد میارم.
*****************************************
من با وجود همه احترامی که برای ِ عزیزان ِ خرافاتی قائلم اما واقعا نمیتونم بفهمم که چطور میشه به چیزهایی از این دست باور داشت ، آخه بر اساس ِ کدوم منطق و عقل .
****************************************
اصلا وقتی خیلی از این موارد خرافاتی نقض شده و ثابت شده که هیچ مشکلی ایجاد نمیکنن چطور بعضی از ما هنوز بهش باور داریم .
***********************************
تازه کاش قصه خرافات فقط به همین مسائل ساده و دم دستی محدود بشه چون دیده شده که گاهی در اثر ِ همین خرافات و باورهای ِ اشتباه بعضیها زندگیهاشونئ متلاشی میشه در بعضی از موارد حتی منجر به مرگ ِ آدمها هم شده .
*************************************
با ما بمونید تا امروز با هم بحث و تبادل ِ نظر ِ خوبی درباره این قصه مهم ِ خرافات داشته باشیم .
*************************************
به نظر ِشما بزرگترین آفات ِ خرافه و خرافه پرستی چیه و شما چه راه ِ درمانی رُ برای ِ اون پیشنهاد میکنین؟
شماره تماس:
شماره پیامک:
***************************************
نکته در خور ِ توجه اینه که وقتی انسان از درک حقایق و رابطه ی منطقی پدیده‌ها عاجز باشه، برای تسکین و اقناع خودش به قوه ی خیال پناه می بره و به کمک اون اباطیل و اساطیر مختلفی میسازه و جهانی پر از خدایان و ارواح نامرئی به وجود میاره. چون انسان نادان با مشاهده عجایب طبیعت، دچار حیرت می شه، بی اختیار مجذوب اونها شده، در برابرشون سر تعظیم فرود میاره و گاهی اونهارو خدای خودش میدونه؛ بر این اساس، میشه گفت که خرافات زاده ی تخیل، تحیّر و واهمه ی انسانی ِ.
*********************************************
علامه طباطبایی رحمه ا... علیه ، اعتقادات بی اساس رُخرافه میدونن و میفرمایند: «اعتقاد به آنچه علم به حقیقت آن نداریم و نمی‌دانیم خیر ست یا شر، جزو خرافات است» .
شاید بهترین تعریفی که بشه ارائه کرد و مورد پذیرش ادیان باشه، اینه که: خرافه، ترس بیهوده از عوامل و مرتبط دونستن پدیده‌های نامربوط به همدیگه اس که رابطه ی بین اونها نه از نظر علم و عقل ثابت شده و نه از سوی دین تأیید شده .
********************************************
خداوند متعال ریشه انواع و اقسام بت پرستی رُ ـ که از بزرگترین خرافات و عقاید موهوم ِ ـ جهل و نادانی معرفی و ما رُ به عبرت آموزی دعوت کرده اند: وقتی بنیاسرائیل از چنگال فرعون نجات یافتند و از دریا به سلامت گذشتند، در مسیر راه به جمعیتی برخورد کردند که مشغول بت پرستی بودند. با دیدن این صحنه، رو به حضرت موسی(ع) کرده، از او تقاضا کردند که برای آنها هم بتی به عنوان خدا قرار دهد. حضرت موسی(ع) در پاسخ فرمود: شما جمعیتی جاهل و نادان هستید .
جهل و نادانی مهمترین و اصلیترین علل پذیرش و گسترش خرافات بوده و ریشه بسیاری از خرافات رُ در گذشته و حال باید در اون جستجو کرد. آفت جهل و نادانی درد بیدرمان ِ و در روایتی آمده است: حضرت عیسی(ع) را دیدند که فرار میکند، پرسیدند: از چه فرار میکنید؟ فرمود: از جاهل، گفتند: شما با نفس الهی خود مرده را زنده کرده، جان دوباره میبخشید، آیا نمیتوانید جهل و نادانی این شخص را درمان کنید؟ فرمود: نه از درمانش ناتوانم، بنابراین برای نجات خود فرار میکنم.
**************************************************
گاهی خرافهای چنان رواج پیدا میکنه که اگه افرادی به اون عمل نکنند، احساس میشه که جرم و خطایی رُ انجام دادن و خطر و ضرری براشون پیش میاد. مثلاً در برخی از جاها ریختن خون قربانی به اتومبیل نو چنان رسم شده که اگه کسی برخلاف اون عمل کنه، فکر میکنن که این شخص بد میاره.
دین مبین اسلام و قرآن کریم، برای مبارزه با پیرویها و دنبالهرویهای جاهلانه و بیفکر و تأمل، بارها و بارها اعلام کرده که ملاک صحت و درستی یک عمل، پذیرش عمومی و استقبال اکثریتی جامعه نیست، بلکه گاه پیش میاد که اکثریت افراد جامعه راه اشتباه و غلط رُ طی میکنن و پیروی و همراهی ما با اونها، خطا و اشتباهی بزرگ به شمار میاد
قرآن کریم در این باره میفرماید: «و چون به ایشان گفته شود، آنچه خدا نازل کرده، پیروى کنید، مىگویند: نه، ما تنها آن را پیروى مىکنیم که پدران خود را بر آن یافتیم، آیا اگر پدران ایشان عقل نمىداشتند و هیچ چیز نمىفهمیدند و راه به جایى نمىبردند، باز هم پیرویشان مىکردند؟».
******************************************
در بررسی راه کارهای ِ مقابله با خرافات باید گفت که ، اندیشه و تعقل یکی از موثرترینه راههاست ، روایات اسلامی نسبت به این مسئله اهتمام زیادی داشته و مسلمانان را به تفکر و خردورزی دعوت کردهاند. در ذیل برخی از روایات پیامبر(ص) در این باره بیان میشود.
پیامبر اسلام(صلی ا... علیه و اله و سلم) میفرمایند: «هیچ عبادتی برتر از اندیشه کردن نیست» آن حضرت در جای دیگر میفرماید: «یک ساعت اندیشیدن بر 60 سال عبادت برتری دارد» ایشان عقل را بهترین آفریده خدا میداند و میفرماید: «خداوند چیزی را بهتر از عقل، میان بندگان خویش قسمت نکرده است» و نیز فرموده است: «کسی که خردمند نیست، دین ندارد»
این روایات، دلیل روشنی بر مبارزه اون حضرت با خرافات ِ . بنابراین پیامبر(صلی ا... علیه و آله و سلم) از انسانها میخواهد تا در پرتو فکر، از آسیب اوهام و خرافات در امان بمانند.
*********************************************
مبارزه با عقاید موهوم، خرافات و رسوم جاهلی نزد رسول اکرم(ص) از چنان اهمیتی برخوردار بوده که وقتی مَعاذ بن جَبَل را به یمن اعزام نمود، به او چنین دستور داد: «ای معاذ! آثار جاهلیت و افکار و عقاید خرافی را، از میان مردم نابود کن، کوچک و بزرگ سنن اسلام را که همان دعوت به تفکر و تعقل است، احیا کن»
پس یکی از وظایف مهم مُبلغ دین مبارزه با خرافات و امور جعلی و ساختگی و همچنین بیان فرق میان خرافه و واقعیت ِ، تا مردم دین خدا رُ جامع و کامل پیدا کنن و به اون عمل کنن . عالِم ، نگهبان و مرزبان دین ِ و از انحرافات در دین جلوگیری میکنه. همانطور که در روایات آمده ، عالم به نجات خودش بسنده نمیکنه، بلکه دیگران رُ هم آگاه میکنه و خطری رُ که از ناحیه سه گروه غالیان، اهل باطل و نادانان به وجود میاد رُ ، برطرف میکنه.
حضرت امام صادق(ع) به نقل از پیامبر(ص) میفرمایند: «بار حفظ این دین را در هر قرن، مردمان عادلی بر دوش دارند که تأویلهای باطل اندیشان و تحریفهای گزافکاران و برساخته های نادانان را از آن دور و نابود میکنند، همانگونه که کوره، پلیدی و ناخالصی آهن را از آن دور میکند»
**********************************************
یکی دیگه از راهکارهایی که روایات برای مقابله با خرافات به اون اشاره میکنن، دوری از تلقین بد ِ. تلقین نه تنها به شخص زنده اثر میکنه، بلکه به شخص مرده هم اثر داره. از این رو در هنگام دفن مرده، به او تلقین میکنن. البته تفأل گرچه اثر طبیعی و واقعی نداره، ولی بدون تردید می‌تونه اثر روانی داشته باشه.
گفته شده که حضرت پیامبر(صلی ا... علیه و آله و سلم) فال نیک رُ دوست میداشت، به خاطر این که انسان هروقت امیدوار به فضل پروردگار باشه، در راه خیر قدم برمیداره و هنگامی که امید خودش رُ از پروردگار قطع کنه، در راه شر میافته . فال بد زدن، مایه سوء ظن و موجب انتظار بلا و بدبختی کشیدنه.
***********************************************
(مناجات)
الهی! چگونه امتناع نمایم به سببِ گناه از دعا که نمی بینم تو را که امتناع نمایی به سببِ گناهِ من از عطا.
اگر چه گناه می کنم تو هم چنان عطا می دهی. پس من نیز اگر چه گناه می کنم از دعا باز نتوانم ایستاد.
الهی! اگر من نتوانم که از گناه باز ایستم تو می توانی که گناهم بیامرزی.
الهی! هر گناه که از من در وجود آید دو روی دارد: یکی روی به لطفِ تو دارد و یکی روی به ضعفِ من. یا بدان روی گناهم عفو کن که به لطف تو دارد یا بدان روی بیامرز که به ضعفِ من دارد.
الهی! به بد کرداری که مراست از تو می ترسم و به فضلی که تو راست، به تو امید دارم.
پس از من باز مدار فضلی که تو راست به سببِ بد کرداری که مراست.
الهی پس بر من ببخشای زیرا من زآنِ تواَم.
****************************************************
- ۹۶/۰۲/۲۶