گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند
به افق آفتاب
به نام ِ خدایی که جز حق و حقیقت نیست
و دوست داره که بنده هاش هم صراحت ِ اعتقاد و عقیده داشته باشن اما فارغ از تعصب ِ بدون ِ آگاهی
در آستانه افق ِ شرعی ِ اذان ظهر خدمت ِ همه شما عزیزان ، عرض ِ سلام داریم و از خدای ِ بزرگ درخواست میکنیم که به برکت ِ این وقت و ساعت
دلهای ِ مار ُ به نور ِ حق روشن
و توان ِ ما رُ در بیان و ادای ِ حق و عمل به اون افزون کنه.
شاید بعضیا با شنیدنه این حرف با خودشون بگن که صراحت ِ بیان ِ عقیده و پرهیز از تعصب نمیتونه ارتباطی با اجزای ِ ساده و کوچیک ِ زندگی ِ ما داشته باشه ، اما ، اما حقیقت چیزی جز اینه.
حقیقت چیزی جز اینه چون ..... زندگی ِ هر روزه ما پُره از اتفاق های ِ ریزو و درشتی که دقیقا به همین بیان حق و ادای ِ حق مربوط میشه.
داشتنه یه اعتقاد ِ درست و دور از تعصب در جای جای ِ زندگی ِ همه اثرگذاره، در اتفاق هایی که از صبح تا شب بارها و بارها برای ِ هممون پیش میان.
مثلا تعصب داشتنه در این که فقط بعضی از شغلها، شغلهای ِ مهم و ارزنده ای هستن.
یا تعصب داشتنه در این که برای ِ شروع زندگی باید اسباب و وسایلی مطابق با عرف تعیین شده از طرف ِ مردم داشت.
یا تعصب داشتنه به این که فقط ما درست میگیم و دیگران گفته هاشون پذیرفتنی نیست.
تعصب داشتنه به این که همه باید اونچه ما بیان میکنیم رُ بپذیرن و هیچ سوال و اما و اگری هم نباشه.
تعصب یعنی خداحافظی با بحث و مشورت و پذیرفتنه رای ِ جمعی و ناگفته پیداست که نتیجه این تعصبات به هیچ هدفی متمایل نیست و جز پشیمونی و شکست نتیجه ای نداره
البته گاهی تعصبات منجر به نتیجه میشن اما این نتیجه موقت ِ دوامی براش نیست.
به نظر ِ شما چطور میشه از داشتنه تعصب ِ بی جا پرهیز کرد ؟
شماره تماس:
شماره پیامک:
یکی از صفات رذیله انسانی تعصّب ناروا و داشتنه وابستگی غیرمنطقی به چیزیِ که انسان رُ از درک حق و برتری دادن اون بر باطل، باز میداره.
تعصّبهای ناروا در طول تاریخ بشر مشکلات عدیده ای رُ به وجود آوردن و سدّ راه هدایت انبیا شدن، درگیریهای ناروا و طولانی، و برتری دادن عدّه ای به ناحق و بدون لیاقت، همه ریشه در تعصبهای ناروا داره.
امروزه هم در جهان، تعصّب باعث درگیریها، سلب آزادیها و خود محوریهای
نا به جا و به ناحق شده و میشه. تعصب جاهلی، انسان رُ کور و کر میکنه و از دیدن حق و قبول اون در هر جا و هر زمان باز می داره.
اسلام مساله غیرت و تعصب رُ باطل معرفى نکرده بلکه اصل اون رُ حفظ کرده، چون غیرت ریشه در فطرت انسان داره، و اسلام هم دین فطرت ِ، ولى در جزئیات اون دخالت کرده ، و فرموده اون قدر از غیرت و تعصب که مطابق با فطرت انسان ِ ، حق ِ و شاخ و برگى که اقوام به اون دادن ، باطل ِ.
تعصّب از مادّه «عَصَبَ» در اصل به معنای رشته هایی ِ که مفاصل استخوانها و عضلات رُ به هم پیوند می ده. این کلمه به معنای هر نوع وابستگی شدید فکری و عملی هم بیان شده که غالبا بار منفی داره؛ هر چند وابستگی مثبت هم در مفهوم اون هست.
امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه در بخشی از خطبه قاصعة می فرماید: شراره های تعصّب و کینه های جاهلیّت را که در دلهای شما پنهان شده است، خاموش سازید؛ زیرا که این تعصّب [ناروا] در مسلمانان از القائات و کبر و نخوت و فریبها و وسوسه های شیطان است.»
یکی از ریشه های تعصب، تکبر ِ که نمونه بارز اون در داستان سجده نکردن شیطان بر آدم نمایان میشه. حضرت امام علی(علیه السلام ) در این باره می‌فرماید: ”ابلیس به خاطر اصل وریشه خود بر آدم تعصب ورزید”.
تقلید اقسام مختلفی داره که یک نوع از اون مذموم ِ واون تقلید جاهل از جاهل ِ که گاهی عامل اصلی تعصب وغیرت ورزی نابجا میشه. همچنین پیروی ناآگاهانه ودفاع افراطى از پدران و اجداد و شخصیتهای بزرگ قوم و قبیله، سرچشمه بسیارى از جنگها در طول تاریخ بوده و عاملى براى انتقال خرافات و زشتیها- تحت عنوان آداب و سنن قبیله و نژاد- به اقوام دیگه شده.
شهید مطهری در کتاب اسلام و مقتضیات زمان، جریان خوارج را اولین جریان جمود آمیز در ضربه زدن به اسلام معرفی میکند که در بستری سیاسی، بر اثر خلاهای فکری و معرفتی و فقدان عمق اندیشه و درک مفاهیم قرآنی شکل گرفت.
همچنین ایشان، مولفه‌هایی مثل ِ : نگرش محدود به اسلام، عدم شناخت نیازهای زمان، عدم پاسخ گویی عمیق و فراگیر به سوال‌ها و شبهات و حتی توقف در آن‌ها و در جا زدن و شبیه سازی فرهنگ اسلام به فرهنگ کلیسایی قرون وسطی را از مولفه‌های ساختاری و بنیادین جهل، جمود، تحجر می‌داند.
شک نیست که وجود تعصب در فرد یا جامعه باعث عقب موندگى و سقوط اون جامعه اس، پرده‌هاى سنگینى بر عقل و فکر انداخته میشه و انسان رُ از درک صحیح و تشخیص سالم باز مى‌داره و گاهی تمام مصالح اون رُ به باد فنا مى‌ده. چنانچه در حدیثی از حضرت رسول(صلی ا... علیه و آله و سلم) آمده است: ”کسى که در قلبش به اندازه دانه خردلى عصبیت باشد خداوند روز قیامت او را با اعراب جاهلیت محشور مى‌کند.
اگه جامعه‌ای از مجموع افراد و گروههای متعصب که همدیگه رُ قبول ندارن تشکیل شده باشه، هیچ وقت اتحاد و انسجام در بین اونها رخ نخواهد داد. به همین جهت ِ که استعمار گران تلاش می‌کنن بین ملتهای اسلامی تعصب کورکورانه و منفی رُ رواج بدن و حتی در داخل کشور هم با ایجاد تعصب مذموم بین گروهها و اقوام مختلف وحدت ملی رُ از بین می‌برن.
بهترین راه مبارزه با این خوى زشت و طریق نجات از این مهلکه بزرگ، تلاش و کوشش براى بالا بردن سطح فرهنگ و فکر و ایمان هر قوم و جمعیت ِ . در حقیقت داروى این درد رُ قرآن مجید نقطه مقابل اون، یعنی داشتن سکینه و روح تقوى می دونن: یعنی اونجا که ایمان و آرامش و تقوى اس، حَمیت جاهلیت نیست و آنجا که حمیت جاهلیت ِ ایمان و تقوى در کار نیست.
نقل شده است که میان زن عرب و عجم اختلافی پیدا شد. نزد حضرت علی(ع) آمدند و حضرت تفاوتی قائل نشد. زن عرب اعتراض کرد. امام دو مشت خاک در دست گرفت و فرمود: “میان این دو مشت فرقی نمی‌یابم.
(مناجات)
الهی! ای کریمی که بخشنده عطایی و ای حکیمی که پوشنده خطایی و ای احدی که در ذات و صفات بی همتایی و ای خالقی که راهنمایی و ای قادری که خدایی را سزایی، به ذات لایزال خود و به صفات با کمال خود و به عزت جلال خود و به عظمت جمال خود که جان ما را صافی خود ده، دل ما را هوای خود ده، چشم ما را ضیاء خود ده و ما را آن ده که آن به.
یا رب تو مرا انابتی روزی کن شایسته خویش طاعتی روزی کن
زان پیش که فارغ شوم از کار جان اندر دو جهان فراغتی روزی کن
- ۹۶/۰۲/۲۶