افق - تبلیغ زبانی و عملی

گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند.

**********************************************

به افق آفتاب

**********************************************

به نام ِ خدایی که مونسی همیشگی و انیسی مهربان ِ

*******************************************

به نام ِ خدایی که دوست داره سهم ِ همه ما از زندگی ، بهترین دقایق و اوقات باشه.

البته ناگفته پیداست که رسیدنه به این بهترینها ، مثل ِ رسیدنه به هر حقیقت ِ خوب و شیرینی ، چندان راحت و ساده نیست و نیازمند ِ انتخاب راه ِ درست و عمل به راهکارهای ِ صحیح برای ِ زندگیه.

**************************************

قصه اینجاست که ماها  گاهی یا فراموش میکنیم  و یا نمیدونیم که چه جوری باید به این روش و راه های ِ صحیح ِ زندگی برسیم.

*****************************************

یه راهش که البته یکی از مهم ترینها هم هست، اینه که اهل ِ تلاش و عمل باشیم. عمل به چیزهایی که میدونیم. به دستورهایی که در درست بودنشون شک و تردیدی نداریم ، مثل ِ عمل به دستورهای ِ دینی و عقیدتیمون. دستورهایی که برای ِ سعادت و خوشبختی ِ ما تعریف شدن.

****************************************

یکی از رموز ِ اصلی ِ موفقیت همون طور که عرض کردم ، اینه که ما هم زبانی و هم عملی به بایسته های دینی  دقت و توجه داشته باشیم

به نحوی که هم گفتار و هم  کردار ما تبلیغی صحیح از دین باشه. 

**********************************

همسان بودن گفتار و عمل ما در مسایل دینی بهترین معرفی و تبلیغ ِ

*************************************

تبلیغ زبانی و به دنبال اون عملی شیوه ای که بزرگان ما هم به اون شیوه به ترویج مفاهیم عقیدتی در بین مردم پرداختن.

***************************************

به نظر شما بین تبلیغ زبانی و عملی کدومشون موثرتر هستند و چرا؟

شماره تماس:

شماره پیامک:

*****************************************

حقیقت اینه که اگر کسی بخواهد فقط به وسیله سخن و قلم تبلیغ کند- در حالی که عملش تصدیق کننده کلامش نباشد- غالباً اثر منفی دارد. لذا در مساله تبلیغ دین، عمل، اثربخش تر و مهم تر از سخن است. دیگران، آن گونه که رفتار شخص را مبنا قرار می دهند، به گفتارهایش توجّه نمی کنند. امام صادق علیه السلام توصیه فرموده اند:
مردم را بدون (بهره گیری از) زبان هایتان دعوت به خوبی ها کنید، تا از شما کوشش (در امر دین) و صداقت و ورع ببینند.

************************************************ 

اگر انسان همزمان با تبلیغ زبانی، با انجام اعمال پسندیده، دیگران را به دینداری دعوت کند، مسلّماً در جذب افراد به سمت دین، موفّق تر خواهد بود؛ چرا که مردم، عموماً نحوه عملکرد مبلّغان دینی را بیش تر از سخنانشان مورد توجّه قرار می دهند.
کسانی که از اعتقادات صحیح برخوردار هستند و به اهل بیت علیهم السلام ارادت دارند، اگر مرتکب اعمالی شوند که مورد رضای پروردگار نیست،در حقیقت موجبات سرزنش موالیان خویش را فراهم کرده اند.

*********************************************** 

کسی می‌تواند یک مکتب را تبلیغ و تبیین کند که حقیقتاً آن­ را شناخته و بدون تحریف به مردم عرضه کند. مبلّغ باید در حدّ خودش دین را بشناسد؛ "...لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا ..." (...تا در دین آگاهی یابند و چون بازگشتند قوم خود را انذار کنند...)/ سورۀ مبارکۀ توبه؛ آیۀ شریفۀ 122. اگر کسی می­خواهد وارد عرصۀ تبلیغ شود، اول باید تفقّه در امور دین پیدا کند و اندوخته­هایی در حوزه­های تفسیر، کلام و فقه کسب نماید. مطالب و معارف را که برای تبلیغ انتخاب می‌کند، خود کاملاً درک کند، سپس به انذار و تبشیر مردم بپردازد و اگر کسی خود مطلبی را به خوبی درک نکند، نمی‌تواند به دیگران تفهیم نماید.

ذات نایافته از هستی بخش

کی تواند که شود هستی‌بخش

علی ـ علیه ‌السلام ـ فرمودند: «بپرهیزید از اینکه در چیزی سخن بگوئی که راه آن­ را نمی‌دانی و از حقیقت آن آگاهی نداری».

یا در جای دیگر می­فرمایند: «سخن گفتن در موردی که نمی‌دانی و از آن آگاهی نداری رها کن» و در بیانی دیگر فرموده­اند: «هیچ خیری در سخن جاهلانه نیست».

*********************************************

تبلیغ‌ گاهی زبانی‌ و گاهی عملی است و تبلیغ عملی بهترین نوع و مؤثرترین روش تبلیغ دین‌ است.

مبلّغ در صورتی در تبلیغ و هدایت مردم مؤفق خواهد شد و کلام او تأثیر در دل­ها دارد و موجب تغییر در رفتار و کردار خواهد شد که عمل او هماهنگ با گفتار او باشد.

خداوند متعال در موارد متعدد، کسانی که دیگران را تبلیغ می‌کنند اما عمل آن­ها برخلاف گفتار آن­هاست به شدت سرزنش نموده‌ است؛ "کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لا تَفْعَلُونَ" (نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگوئید که عمل نمی‌کنید)/ سورۀ مبارکۀ صف؛ آیۀ شریفۀ3.

(...چرا آن­چه را که خود انجام نمی‌دهید، به دیگران می‌گوئید)/ سورۀ مبارکۀ صف؛ آیۀ شریفۀ2.

امام صادق(ع) هم در یک بیان نورانی می­فرمایند: «مردم را با عمل خود تبلیغ کنید تا آن­ها از شما ورع و تقوا و تلاش و نماز و خیر را در عمل ببینند». روش تبلیغ واقعی دین، تبلیغ عملی است که عمل و زبان مبلّغ هماهنگ باشد.

************************************************* 

اقامۀ نماز نیز یک نوع تبلیغ عملی دین است. لذا دربارۀ امام حسین(ع) می‌خوانیم: «شهادت می‌دهم تو اقامه نماز کردی [نه اینکه مردم را فقط با زبان دعوت به نماز کردی]». امام صادق(ع) در یک بیان نورانی دیگر فرمودند: «عالِم اگر به علم خود عمل نکند، موعظه‌های او در دل­ها تأثیر ندارد، همان­طوری که باران از کوه صفا می‌لغزد و روی آن نمی‌ماند».

************************************************* 

اگر بخواهیم مبلّغ اسلام باشیم باید عمل ما هماهنگ با گفتار، باشد و الّا نه تنها در مردم تأثیر نمی­گذارد بلکه اثر منفی دارد، حتی موجب گمراهی می‌شود.

************************************************* 

امام سجاد(ع) فرمودند: «اگر عالم به علم خود عمل نکند، برای او جز کفران نعمت و دوری از خدا، چیز دیگری نصیب او نمی‌شود؟» و در بیان نورانی نبی مکرّم اسلام(ص)، این­گونه تبلیغ، فسادش بیش­تر از صلاحش می­شود؛ «من عمل علی غیر علم کان ما یفسد اکثر مما یصلح». مبلّغی که اهل عمل نباشد و عمل با گفتار او فرق داشته باشد هیچ­گاه به هدف خود نمی‌رسد.

نبی ‌مکرّم ‌اسلام(ص) به اباذر فرمودند: «ای اباذر قصۀ کسی که مردم را به دین خدا دعوت می‌کند اما خود اهل عمل نیست، مانند کسی است که تیراندازی می‌کند، بدون آنکه کمانی داشته باشد، در نتیجه تیر او به هدر می‌رود).

************************************************* 

دوستداران اهل بیت علیهم السلام به اندازه ای که به ویژگی ولایت و محبّت شناخته شده اند، منسوب به ایشان هستند. بنابراین به خاطر افزودن به اعتبار ولیّ نعمتشان باید مراقب اعمال خویش باشند. نباید کاری کنند که موجبات سرشکستگی و بدنامی امام زمان علیه السلام فراهم شود؛ زیرا هر عملی که آن ها انجام دهند، دیگران آن را منسوب به آن حضرت می دانند. اگر لغزشی در اعمالل یا رفتار آن ها مشاهده شود، بدین وسیله امام علیه السلام را مورد طعن قرار می دهند. لذا ائمّه معصومین علیهم السلام همواره به مناسبت های مختلف از شیعیان می خواستند که برای نگاهداری آبروی آن ها نسبت به رفتار خود دقّت بیش تری داشته باشند. آن پیشوایان هدایت علیهم السلام، گاه به صراحت توضیح داده اند که دوست دارند شیعیانشان در میان مردم چگونه شناخته شوند. امام صادق علیه السلام فرموده اند:
ای مردم شیعه! شما منسوب به ما هستید. زینت ما باشید و مایه ننگ (ما) نباشید

******************************************

سخن مبلّغ باید مطابق با زمان و مکان و مخاطب باشد، به گونه‌ای که مخاطب حس کند، آن سخن برای اوست.

شهید مطهری می­گوید: «مبلّغ باید با منطق روز و زبان و افکار روز، آشنا شده و از همان راه به هدایت بپردازد. مطالب و مسائلی که در تبلیغ مطرح می‌شود، باید مطابق با نیازهای مخاطب انتخاب شود. تبلیغ بدون شناخت مخاطب و زمان و مکان همانند رها کردن تیر در تاریکی است».

لذا مبلّغ باید قبل از تبلیغ از وضعیت فرهنگی، تحصیلی، آداب و رسوم و نقش اجتماعی، مفاسد اخلاقی، آگاهی­های دینی مردم، شبهات مطرح در منطقه، آشنایی داشته باشد.

لذا علی(ع) می­فرمایند: «برای هر مکانی گفتاری است».

و در بیان دیگر فرمودند: «فرزند زمان خویش، باشید». یا در جای دیگر فرموده­اند: «مبلّغی که آگاه به زمان خویش باشد مشکلات بر او هجوم نمی‌آورد». اگر سخنران توجه به زمان و مخاطب نداشته باشد، به خودش ظلم خواهد کرد.

(مناجات)

الهی! به حق آنکه تو را هیچ حاجت نیست رحمت کن بر آنکه او را هیچ حجت نیست.

الهی! در دل ما جز محبت مکار و بر این جانها جز الطاف و مرحمت مدار و بر این کشت ها جز باران رحمت مبار.

الهی! تو بر رحمت خود و من بر حاجت خویش، تو توانگری و من درویش.