افق- رابطه استعدادها و کمال طلبی

گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند.

*******************************************************

به افق آفتاب

******************************************************

به نام ِ خدایی که زندگی ، زیباترین هدیه اوست.

******************************************************

با عرض ِ سلام و احترام خدمت ِ همه شما دوستان ِ همیشه همراه ، در آسمونی ترین دقایق ِ روز ، میهمان ِ محبت ِ گرم ِ شما هستیم.

***************************************************

در ادامه سرفصل ِ صحبتمون از رشد و تعالی  و کمال طلبی ِ  در زندگی ، امروز از توانمندیها و استعدادهای  ِ خودمون صحبت میکنیم. ازاستعدادهایی که اگه به خوبی بشناسیمشون ، داشتنشون مثل ِ یک برگ ِ بَرنده اس، یه برگ ِ برنده که میتونه روی ِ خوش ِ زندگی رُ به ما نشون بده.

***************************************************

بعضیا فکر میکنن زندگی یه گذر ِ یکنواخته روز و ماه و سال ِ که باید همین طوری سپری بشه و بگذره، اونها فکر میکنن که زندگی کردن ُ تمام و کمال بلدن و نیازی به هیچ آموخته و یاد گرفتنی ندارن.

************************************************

بعضیا نگاهشون به زندگی یه نگاه ِ مطلق ِ یعنی میگن زندگی یا روی ِ خوب داره یا روی ِ بد ، و اگه خدایی نکرده به روی ِ بدش برسیم ، یعنی دیگه آخرِ خط هستیم و تمام. و شاید اصلا سعی نکنن که با توجه به تواناییها و استعدادهاشون قدمی برای ِ تغییر شرایط و بهتر شدنه اوضاع بردارن.

**************************************************

اما بعضیام هستن که میدونن زندگی یه معادله اس ، یه مساله شیرین که هزار جور میشه حلش کرد و به جواب رسید . حل کردنی که یه مهارته و مهارتی که بیشتر از اون که ذاتی باشه ، یاد گرفتنی ِ. یه مهارت که درست بر اساس ِ استعدادها و تواناییهای ِ ما شکل میگیره.

****************************************************

به نظر ِشما چه رابطه ای بین ِ رسیدنه به کمال در زندگی و توجه به استعدادهامون وجود داره؟

شماره تماس:

شماره پیامک:

********************************************************

حرکت به سوی کمال و ترقی، و قدرت اداره و بهره برداری از امکانات و سرمایه ها رُ به عنوان رشد تعریف میکنن.  اولین رشدی که انسان باید از اون بهره مند باشه رشد فردی, شخصی و اخلاقی ِ  و برای این بهره مندی ابتدا و قبل از هر چیز باید استعدادها و امکانات وجودی خودمون و امکانت موجود در عالم هستی رُ بشناسیم و در مرحله بعد در مسیر به کار انداختن صحیح اونها  و به اصطلاح شکوفایی استعدادها قدم برداریم . هر کسی که موفق به گذر از این دو مرحله(شناخت استعدادها و شکوفا کردن آن ها) بشه  یک انسانِ  رو  به کمال ِ که در دو سرا موفق و سعادت مند  میشه.

**************************************************

متاسفانه  تعداد انسان هایی که واقعا از سرمایه های فردی و استعدادهای شخصی خودشون  بهره برداری میکنن بسیار کم ِ و غفلت از این ناحیه دارای خسارت های زیادی ِ  و جز حسرت و ندامت هیچ سودی به دنبال نداره. از این جهت ضرورت داره که انسان به دنبال ِ راه کارهای مناسب در پی شناخت و شکوفایی استعدادها و بهره برداری از نتایج اون باشه.

**********************************************

نکته مهم ِ دیگه ای که وجود داره اینه که انسان ها در زمینه استعدادهای وجودی خودشون با هم متفاوت هستن. حکمت الهی اقتضا میکنه که انسان ها از نظر امکانات و استعدادها, یکسان و همانند آفریده نشن. چون در این صورت همه دارای استعداد و امکانات یکسانی خواهند بود . نتیجه این تساوی غیر حکیمانه هم این می شد که نظام زندگی اجتماعی بشر از هم میپاشید  و نیازهای متقابل خنثی شده و پیوندهای اجتماعی و رشد و پیشرفتی در کار نبود.

 

از این جهت حکمت بالغه الهی سبب شده که انسان ها از نظر استعدادها و امکانات جسمی، روحی، عقلی و عاطفی, مختلف و متفاوت آفریده بشن. چنان که خداوند متعال در قرآن کریم (سوره مبارکه زخرف؛ آیه 32) می فرماید: ما مایه های معیشت و وسایل زندگی (امکانات و استعدادها) را میان مردم در زندگی دنیا تقسیم کردیم و برخی را بر برخی دیگر از نظر امکانات و استعدادها به درجاتی، برتری دادیم تا به این وسیله, و به صورت متقابل, برخی افراد برخی دیگر را مسخر خود قرار دهند (و در نتیجه همه به طور طبیعی مسخّر هم واقع شوند).

******************************************************

زیان بارترین افراد اونهایی هستن که با داشتن برگ و توشه از کاروان و قافله باز موندن و به بیراهه رفته و به مقصد نرسیدن. انسانی که دارای استعدادهای فراوان ِ  و نیروی اختیار و قوه عقل هم داره  ، اگه نتونه از استعدادها و امکاناتی که خدا بهش اعطا کرده بهره ببره و اونها رُ بلااستفاده بذاره و یا در مسیر منفی از اونها  بهره ببره دچار خسارت و زیان غیر قابل وصفی خواهد شد. راه صحیح برای استفاده از استعدادها و عدم سقوط و انحطاط، اینه که انسان قبل از هر چیز شخصیت خودش و استعدادهای ِ درونی ِ خودش رُ بشناسه.

**********************************************

استفاده صحیح و منظم از استعدادها که باعث شکوفایی اونها می شه مرحله بعدی برای رشد و تعالی آدمی ِ . هرزه گردی های رفتاری و عدم داشتن برنامه و الگوی مناسب باعث هدر رفتن استعدادها و خسران انسان میشه. افراد ِ زیادی دیده شدن که استعداد یک کار علمی یا فنی و صنعتی یا ادبی و ذوقی رُ تا حد نبوغ دارا هستن، ولی در اثر عدم داشتن برنامه، مدام از این شاخه به اون شاخه پریدن و از این کار به اون کار رو آوردن و هیچ کاری رُ به طور کامل انجام ندادن و باعث هدر رفتن استعدادهای ناب خودشون و ضرر و زیان خود و جامعه شدن.

************************************************

در زمینه توجه به استعدادها برای ِ رسیدن به کمال ، افراد دیگه ای هم  وجود دارن که استعدادهای کمتری نسبت به افراد توانمند دارن ولی بر اثر داشتن برنامه و نظم کاری و فکری، هم خودشون در مسیر کمال و ترقی قدم میگذارن و موفق می شن و هم به جامعه بشری نفع و سود می رسونن.

*************************************************

آفت دیگه ای که در زمینه توجه به تواناییها و هدر دادن استعدادها وجود داره ،  خودفراموشی ِ . زمانی که انسان خودش و استعدادهایش رُ شناخت ممکنه مدتی از اونها به صورت بهینه و هدفمند استفاده کنه ولی سپس بر اثر برخی حوادث، استعدادهایش رُ فراموش کنه و دچار ضرر و زیان بشه. به همین خاطر باید همواره متذکر و متنبه به این نکته بود که استعدادها فراموش نشه.

*************************************************

از دیگر آفت های استعداد، عجله در شکوفایی استعدادهاست. یکی از امور مهمی که در توفیق یافتن انسان در شکوفا نمودن استعدادهایش و بهره وری از اونها دخالت زیادی داره و شرط موفقیت به ویژه در کارهای بزرگ ِ ,  داشتنه حوصله و صبر زیاد ِ.  مشورت با خردپیشگان و اندوختن تجربه، داشتن علم و معرفت و تقویت روحیه ایمان و تقوا  و همچنین شکیبا بودن و سخت کوشی و مداومت بر عمل باعث شکوفایی روزافزون استعداها شده و صفحه وجودی آدمی رُ سفید و نورانی می کنه, ولی جهل و نادانی، سستی و تنبلی، داشتن کردار و عقاید خبیثانه و خرافاتی بودن و اموری از این دست باعث کور شدن استعدادها و یا افتادن اونها در مسیر غلط و منفی گشته و سرشت آدمی رُ تیره و تار و ظلمانی خواهد کرد.

*******************************************************

جامعه ی ما جامعه ای بر اساس ِ ارزش های اسلامی و آموزه های قرآنی و تعالیم اهل بیت علیهم السلام ِ . از طرف ِ دیگه ،دانش روان شناسی امروز ، راهکارها و شیوه های ِ زیادی رُ  برای زندگی بهتر در قالب ِ توجه به استعدادها و مهارتهای ِ زندگی تعریف میکنه. ما خوب میدونیم که برای رسیدن به یه زندگی سالم و خوشبخت موظف به رعایت ِ قاعده و قانونیم ، قاعده و قانونهایی که هر کدوم میتونن یه مهارت و توانمندی ِ منحصربفرد برای ِ ما باشن.

خوشبختانه و البته بر خلاف تصوری که وجود داره، دین، آموزه هایِ زیادی  در حوزه توجه به استعدادهای ِ فردی و مهارت های زندگی داره؛ آموزه هایی که یا دیده نشدن و یا به درستی فهمیده نشدن.
به خاطر ِ جایگاه مهمی که رضایتمندی از زندگی در تکامل معنوی داره، اولیای دین آموزه های زیادی رُ به پیروان خودشون یاد دادن. رسول خدا صلی ا... علیه و آله و سلم در کنار تعالیم قدسی و ملکوتی خودشون، مهارت های زندگی رُ به پیروان خودشون و حتی کسایی مثل ِ حضرت امام على(علیه السلام)، ابوذر غفاری و دیگران یاد میدادن. حضرت امام على (علیه السلام) هم مهارت های زندگی رُ به یاران خودشون  مى آموختن. با این اوصاف یکی از دغدغه های دین، رضامندی از زندگیِ  و یکی از رسالت های اون آموزش مهارت های زندگی کردن به پیروان خودش ِ .

****************************************************

حقیقت اینه که هر انسان مسلمانی در زندگیش ، به دنبال آرامش و به دست آوردن رضایت خاطر از زندگیه، اما رسیدن به این هدف ابزارها و راهکارهای خاص خودش رُ میخواد که در این راستا فرد  باید به درک و شناخت ِ درستی از استعدادها و تواناییهای ِ خودش برسه تا با توجه و سرمایه گذاری ِ روی ِ استعدادهاش بتونه مسیر ِ درستی رُ برای ِ رسیدنه به هدف هاش انتخاب کنه.

********************************************

باور ِ استعدادها و تواناییهایی که داریم ،  یکی از مهم ترین مهارتهای ِ زندگی ِ ، واقعیت اینه که زندگی انسان (به ویژه انسان مؤمن)  هیچ وقت تهی و خالی نیست و تواناییهای ِ زیادی در زندگی انسان وجود داره که می تونه منجر به ایجاد ِ احساس خوشبختی در انسان بشه، ولی چون گاهی به چشم ما دیده نمیشن تأثیر خودش رُ نداره. اینجاست که گفته میشه اولین قدم در استفاده از استعدادها ، شناخت ِ اونهاست.

**********************************************

 (مناجات)

الهی هر که تو را شناخت و علم مهر تو افراخت هر چه غیر از تو بود بینداخت.

 (آن کس که تو را شناخت جان را چه کند

فرزند و عیال و خانمان را چه کند

دیوانه کنی هر دو جهانش بخشی

دیوانه تو هر دو جهان را چه کند)

 

الهی مرا آن ده که مرا آن به

الهی اگر از دنیا مرا نصیبی است به بیگانگان دادم

واگر از عقبی مرا ذخیره ای است به مومنان دادم

در دنیا مرا یاد تو بس و در عقبی مرا دیدار توبس.