افق- بازگشت به رسوم خوب گذشته

گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند.

به افق آفتاب

به نام ِ خدایی که دوستدار ِ خوبیهاست و با امید و توکل ِ به این خدای ِ خوب ، سلام

در نیمروز ِ سه شنبه بیستم تیرماه و در آستانه اوقات ِ آسمانی ِ اذان ِ ظهر ، همراه ِ شما عزیزان هستیم.

در گذر ِ برنامه این چند روز با هم از موضوعاتی صحبت کردیم که در خور ِ توجه بود. ما از بازگشت صحبت کردیم، از برگشت ِ به خودمون ، از برگشت ِ به سمت ِ خدا و برگشت ِ به سمت ِ همه اتفاق ها و حقایق ِ خوبی که میتونه حال ِ زندگیهای ِ ما رُ بهتر از اونچه که هست ، بکنه.

ما امروز در ادامه سلسله موضوعات ِ این هفته از برگشت ِ به سمت ِ سنتهای ِ خوب ِ گذشته مون صحبت میکنیم.

از آداب و رسم و رسوم های ِ خوبی که شاید بعضیهاشون کمی به فراموشی سپرده شده باشه . از سنتهای ِ قشنگی که رنگ و بوی ِ خاصی به روزگار ِ امروز ِ ما میدن. از آدابی مثل ِ احترام و ادب و وفاداری و گذشت که شاید در پیچ و خم ِ شلوغیهای ِ زندگیهای ِ امروز ، کمی از یاد رفته باشه.

خیلی از ماه وقتی به سبک و سیاق ِ زندگیه در گذشته نگاه میکنیم ، احساس میکنیم که در اون روزها حال و هوای ِ زندگیها بهتر بود و افراد با رضایت و آرامش ِ بیشتری زندگی میکردن.

وقتی به زندگی ِ در سالهای ِ گذشته نگاه میکنیم میبینیم که شاید مردم در وضعیت ِ معیشتی ساده تری بودند اما دلهای ِ شادتری داشتند .

به نظر ِ شما چی باعث میشه این احساس در وجود ِ ما شکل بگیره و گاهی دلتنگ ِ سالها و روزهای ِ گذشته بشیم ؟

بعضیا میگن اون حال ِ خوب نتیجه رفتار و منش ِ آدمهای ِ اون سالها بوده ، رفتارهایی که پایه و اساس ِ زندگیها میشده. رفتارهایی مثل ِ رعایت ِ حرمت نسبته به بزرگترها، مثل ِ رعایته ادب ، مثل ِ محبتهای ِ صادقانه و بی بهانه و دهها و صدها رفتار ِ دیگه که هر کدوم رنگی زیبا و دوست داشتنی به اون روزها میدادن.

اگر قرار به بازگشت باشه شما دوست دارین کدوم یکی از رفتارهای ِ خوب ِ گذشته رُ که این روزها کمی بی رونق شده رُ دوباره در خودتون و جامعه زنده کنین؟

شماره تماس:

شماره پیامک:

یکی از رسم های ِ خوب ِ گذشته رعایتِ ادب ِ نسبته به دیگران ، بخصوص خانواده و بزرگترهای ِ فامیل ِ و محله اس ، گفته اند که هر کس با ادب همراه باشد سرانجام مؤدب به آداب الهی می‌شود و این ادب، نیکو یاوری برای او می‌گردد. 

حضرت امام هادی(علیه السلام) می‌فرمایند:

«ادب یک بار گران است. هر که این بار را به دوش کشید سرانجام بدان دست یافت

و حضرت علی علیه السلام میفرمایند:

مردم، به ادب (فرهنگ و تربیتِ) درست ، نیازمندترند، تا به طلا و نقره.

یکی از نکاتی که در روایات، درباره ادب دیده می‌شود ارتباط ادب با کمال انسانی است؛ اینکه شخصیت آدمی مرتبط با ادب می‌باشد و هر قدر ادب افزوده گردد شخصیت آدمی نیز بالاتر می‌رود .

امام علی(علیه السلام) می‌فرمایند:

« ای مؤمن علم و ادب، ارزش وجود توست در تحصیل علم کوشش نما. چه به هر مقداری که بر دانش و ادبت افزوده شود قدر و قیمت تو افزایش می‌یابد.

یکی دیگه از رفتارهایی که در روزگار قدیم بین ِ ما شایع تر بود ، خوش رویی و محبته نسبته به دیگرانه.

به گواهی ِ همه بزرگان و اهل ِ تجربه و موی سفیدها  روی ِ خوش و زبون ِ شیرین  ... بالاترین و بزرگترین نعمتی ِ که خدا به کسی میده

چون این روی ِ خوش مثل ِ یه سپر میمونه که آدم ُ در برابرِ خیلی از گرفتاریها و خطرات حفظ میکنه

و مثل ِ یه چراغی میمونه که راه ُ روشن میکنه و دوری از بدیها و رسیدنه به خوبیها رُ آسون تر میکنه

واقعیت اینه که فرای ِ مسائل ِ فردی .. همنشین و همراه شدنه با یه آدم ِ خوش خلق عین ِ خوشبختی

و بزرگتر و بالاتر و بهترش اینه که ... یه مرد خوش اخلاق

و همین طور یه زن ِ خوش اخلاق ...  شریکه زندگیه آدم بشه ... چون ... بدونه تعارف و به استناد ِ زندگیه همه پدربزرگها و مادربزرگها

و البته همه  پدرها و مادرها

با  نداری ُ کم و زیاد ِ زندگی میشه ساخت

اما با یه زن  یا مرد ِ بداخلاق  اصلا

 البته خیلی از ماها ... و خیلی از کسایی که میشناسیمشون یه جورایی ... توی زندگیهامون شریکه یکی از این آدمهای بداخلاق هستیم

شریک ِ کسایی که زندگی کردن باهاشون سخته اما .. اما مطمئن باشیم که شکیبایی و روی خوش ِ ما

بالاخره یه روزی اثر میکنه

و اون شریکه بداخلاق ِ زندگیه ما رُ هم

خوش اخلاق میکنه

شک نکنین .... چون این مساله ...  توی زندگیه خیلیا ثابت شده.

میدونین واقعا باید برای ِ کسایی اخلاق ِ خوشی ندارن دلسوزی کرد چون

پیامبر گرامی ِ اسلام درباره بدخلقی میفرمایند:" هر کس بد اخلاق باشد، خودش را عذاب مى دهد و هر کس غم و غصه اش زیاد شود، تنش رنجور مى گردد" .......

پس مطمئن باشید که از بداخلاقی شما بیشتر از همه خودتون اذیت و آزار میبینیم.

یکی دیگه از آدابی که در روزگار ِ گذشته رنگ و بوی ِ دیگه ای داشت ، وفای ِ به عهد و ادای ِ قول و قرارها بود. رعایته این مساله اونقدر اهمیت داشت که گاهی بعضیها حتی اگر قول ِ کلامی هم به هم میدادند به اون وفادار میموندن.

در اهمیت توجه بزرگان به وفای به عهد

حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمودند: رسول خدا (ص) با مردی قرار گذاشت که در کنار صخره معینی در انتظار بماند تا وی برگردد. حرارت شدید آفتاب باعث رنج آن حضرت در کنار آن صخره شده بود. یاران ایشان گفتند: چه اتفاقی می افتد اگر به سایه بروید؟ پیامبر خدا (ص) فرمود: «میعادگاه ما در همین مکان است. من در اینجا منتظر خواهم ماند و اگر نیامد خلف وعده از او سر زده است.

دراهمیت وفای به عهد همین بس که خدای متعال اون وقتی که میخواد از حضرت اسماعیل(ع) به عظمت نام ببره وفای به عهد رُ به عنوان یکی از اوصاف برجسته او یادآور می شه و می فرماید:

در کتاب آسمانی خود از اسماعیل یاد کن که او در وعده هایش صادق، و رسول و پیامبر بزرگی بود.

جالب این که در این آیه وفای به عهد رُ پیش از مقام نبوّت و رسالت میاره، و انگار که  صدق وعد پایه نبوّت ِ به هر حال، قرآن مجید درباره وفای به عهد زیادسفارش کرده و می فرماید:به عهد (خود) وفا کنید که از عهد سؤال می شود.

احترام ِ به پدر و مادر یکی دیگه از اون اتفاق های ِ خوبیه که خیلیا دوست دارن دوباره به اندازه گذشته ، بیشتر و بیشتر از اونی بشه که الان هست .

فکر نمیکنم در اهمیت توجه احترام و محبت ِ به پدر و مادر ناگفته ای وجود داشته باشه وقتی

خدای ِ بزرگ در  سوره عنکبوت آیه 8  میفرمایند:  و ما به انسان، توصیه نمودیم که به والدینش نیکى نماید

و حضرت امیرالمومنین علی (ع) فرمودند : بزرگترین و مهمترین تکلیف الهی نیکی به پدر و مادر است.  و کلام حضرت امام صادق (ع) که فرمودن : برترین کارها عبارت است از: 1- نماز در وقت 2- نیکی به پدر و مادر 3- جهاد در راه خدا.

و در روایت است که : مردی خدمت پیامبر اکرم (ص) آمد و گفت : پدر و مادر پیری دارم که به خاطر انس با من مایل نیستند به جهاد بروم ، رسول خدا (ص) فرمود : پیش پدر و مادرت بمان، قسم به آنکه جانم در دست اوست انس یکروز آنان با تو از جهاد یکسال بهتر است.

حضرت امام صادق(ع) فرمود: چه چیز مانع شخص می‌شود وقتی که پدر و مادرش زنده یا مرده‌اند به آنها نیکی کند، به این صورت که به نیت آنها نماز بخواند، صدقه بدهد، حج بجا بیاورد و روزه بگیرد، زیرا اگر چنین کند ثواب آنها به پدر و مادر می‌رسد و به خود شخص هم همانقدر ثواب داده می‌شود، به علاوه خداوند متعال به واسطة کارهای نیک و نماز او خیر زیادی به او عطا می‌کن.

(مناجات)

خدایا!

عنانمان را از دست نفسمان بستان

و یاد خودت را چنان در دلمان بنشان که تو از چشممان ببینی

و از گوشمان بشنوی و از زبانمان بگویی.

خدایا!

در قیامت با چه رویی به چشمهای تو نگاه کنیم که در مقابل عمری نعمت،

جز گناه و معصیت نیاورده ایم.شرمساریِ آن روز از هر عذابی دردناک تر است.

دستمان بگیر.