افق
گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند
**************************************************
به افق افتاب
**************************************************
به نام ِ خدایی که به ما نعمت و راهنمایی چون خرد و عقل بخشید
*************************************************
با عرض ِ سلام و احترام خدمت ِ همه شما عزیزان در اوقاتی قرین به اذان ظهر میهمان ِ شما هستیم تا مهیای ِ بهترین لحظه های ِ روز باشیم
************************************************
مهیایِ دقایق و اوقاتی که به شرط ِ بهره مندی ِ از اون میتونیم
به رحمت و برکات ِ الهی نزدیک و نزدیک تر بشیم
*****************************************
امروز ... در صفحه ای از یک کتاب این جمله از حضرت امام صادع ع به چشمم خورد که ایشون به نقل از حضرت پیامبر صلی ا.. علیه و آله والسلم فرمودند: هیچ تهیدستی ای سختر از نادانی و هیچ مالی سودمند تر از عقل نیست
*************************************
مطمئنا خردمندی و داشتنه تدبیر .... راه ِ حل ِ خیلی از مشکلات ِ و کلید ِ خیلی از قفل هاست
*******************************************
مطمئنا خردمندی ، حفظ کننده ما از خیلی از مشکلات و گرفتاریهاست.
******************************************
مطمئنا خردمندی ، بیمه کننده ما در برابرِ خطرات ِ زیادی ِ و بهترین تصمیم در خیلی از شرایط و موقعیتهاست .
*******************************************
به گواهی ِ همه بزرگان و اهل ِ تجربه و موی سفیدها ، عقل و خرد، بالاترین و بزرگترین نعمتی ِ که خدا به کسی میده
چون خرد ، مثل ِ یه سپر میمونه که آدم ُ در برابرِ خیلی از گرفتاریها و خطرات حفظ میکنه
و مثل ِ چراغی میمونه که راه ُ روشن میکنه و دوری از بدیها و رسیدنه به خوبیها رُ آسون تر میکنه
*******************************************
واقعیت اینه که اگه با خودمون صادق باشیم میبینیم که خیلی جاها بخاطر ِ نداشتنه تدبیر و خردورزی ، خودمونو گرفتار کردیم ،
گرفتاریهای ِ بزرگ و کوچیکی که بعضیاش شاید دیگه هیچ وقت جبران نشه
گرفتاریهایی که اگه جای ِ عقل و تدبیر توش خالی نبود ... شاید هیچ وقت به بن بست نمیرسید
*******************************************
به نظر ِشما ... جای ِ تدبیر و خرد ، توی ِ زندگیه کسی گرفتار ِ اعتیاد میشه کجاست؟
*******************************************
به نظر ِشما ... جای ِ تدبیر و خرد ، توی ِ زندگیه کسی که، میون ِ دعوا با طرفش دست به یقه میشه و بهش آسیب میزنه ، کجاست؟
****************************************
به نظر ِشما ... جای ِ تدبیر و خرد ، توی ِ زندگیه کسی که دست به کسب و کاری میزنه که چیزی ازش نمیدونه و توش شکست میخوره کجاست؟
****************************************
به نظر ِشما ... جای ِ تدبیر و خرد ، توی ِ زندگیه کسی که ، با زن و بچه اش با تندی و عصبانیت رفتار میکنه کجاست؟
************************************
این که کسی گوشش به حرف ِ هیچ کس بدهکار نیست و حرف حرف خودش ِ چه دلیلی میتونه داشته باشه؟
****************************************
ناگفته ..... جواب ِ همه این سوالها معلومه ...
بی تدبیری و عدم استفاده از عقل و خرد
*************************************
به نظر ِ شما خرد و عقل یکی از بزرگترین رموز ِ خوشبختی ِ ما نیست؟
به نظر ِشما چه جوری میشه جای ِ عقل ُ توی ِ کارها و رفتار و زندگیمون محکم کنیم ؟
اصلا اونایی که اهل ِ عقل و خدرورزی هستن چه نشونه هایی دارن؟
شماره تماس:
شماره پیامک:
*********************************************
خرد بهترین ثروت هر انسانی ِ که باید قدرش ُ دونست و به درستی ازش استفاده کرد. به همین دلیل ِ که حضرت امام علی(علیه السلام) می فرمایند: هیچ ثروتی چون عقل و هیچ فقری چون جهل و هیچ میراثی چون ادب و هیچ پشتیبانی چون مشورت نخواهد بود
و رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز می فرمایند: هیچ تهیدستی سخت تر از نادانی و هیچ مالی سودمندتر از عقل نیست
اون حضرت هم چنین درباره ارزش عقل می فرمایند: خداوند ، چیزى با ارزش تر از عقل ، در میان بندگان تقسیم نکرد
اما برای این که بدونیم تا چه اندازه از خرد بهره بردیم و یا میبریم باید به نشونه های اون مراجعه کنیم؛ چرا که برای هر چیزی آثار و نشونه هایی هست.
حضرت امام حسن عسکرى (سلام الله علیه) درباره باطن بودن عقل در جمله ای زیبا می فرمایند: نکویى خرد، زیبایى درون است.
برای این که درباره وضعیت خردمندی خودمون یا دیگران آگاه بشیم، دونستن نشونه ها و آثار اون می تونه کمک زیادی به ما بکنه ؛ چرا که انسان گاهی در جهل مرکب قرار داره و نمی دونه که نمی دونه و جاهل ِ و از خرد و خردمندی بهره ای نبرده. ابن یمین شاعر پارسی گو می سراید:
آنکس که بداند و بداند که بداند
اسب خرد از گنبد گردون بجهاند
آنکس که بداند و نداند که بداند
بیدارش نمایید که بس خفته نماند
آنکس که نداند و بداند که نداند
لنگان خرک خویش به منزل برساند
آنکس که نداند ونداند که نداند
در جهل مرکب ابد الدهر بماند.
**********************************************
از جمله مهم ترین نشونه خردمندی ، رضایتمندی از خداست ؛ چرا که رضایت و خشنودی خداوند به معنای اینه که شخص در مسیر معرفتی و عملی به چنان جایگاهی رسیده که خداوند او رُ به خودش نزدیک کرده و حبیب و محبوب خودش قرارداده حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله می فرماید: یا على ! عقل چیزى است که با آن بهشت و خشنودى خداوند رحمان به دست مى آید
****************************************
از نشونه های خردورزی اینه که انسان به سمت کمالات رفته و از هر اون چه که نقص و پستی ِ دوری میکنه. حضرت امام على (علیه السلام) دراین باره می فرمایند: عاقل ترین مردم کسى است که از همه پَستى ها دورتر باشد
******************************************
حقیقت اینه که انسان خردمند تلاش میکنه تا هر نقصی رُ در خود بشناسه و اون رُ از میون برداره و با پاکسازی خودش از اونها خود را به سوی کمالات و پاکی ها بکشونه.
حضرت امام على علیه السلام می فرماید: هر کس خود را تزکیه نکند، از عقل بهره نمى برد.
***************************************
از ویژگی های خردمند اینه که در زندگی دنیا بهترین برنامه ریزی رُ داره و نسبت به اصلاح آخرت خودش اهتمام و همت ویژه ای نشون می ده.
حضرت امام على علیه السلام در باره این نشانه می فرمایند: عاقل ترین مردم کسى است که در امور زندگیش بهتر برنامه ریزى کند و در اصلاح آخرتش بیشتر همّت نماید.
*******************************************
از ویژگی های دیگه انسان خردمند اینه که از آستانه تحمل بالایی برخوردار بوده و نسبت به رفتارهای نادانان از کوره به در نمی ره و خشم نمی گیره. خداوند در آیاتی از جمله آیه ۶۳ سوره فرقان می فرماید که از ویژگی های مومن که خود فردی خردمند است واکنش مثبت دربرابر رفتار جاهلانه است.
حضرت امام على علیه السلام نیز می فرمایند: زکات عقل تحمّل نادانان است.
*************************************
از نشونه های خردمند اینه که به تجملات و زینت های دنیوی بی توجه بوده و ازاون ها پرهیز می کنه و خودش رُ مشغول به جمع آوری مال و یا رسیدن به مقام و مثل ِ اون نمیکنه، بلکه همه همت خودش رُ مصروف اون چیزی میکنه که ابدیت او رُ می سازه.
حضرت امام على علیه السلام می فرماید: دورى از تجمّلات دنیا میوه عقل است.
****************************************
از ویژگی های خردمند اینه که در میان دو زیان اون چه کم زیان تر هست رُ انتخاب می کنه . چون این که انسان میان خیر و شر، خیر رُ انتخاب کنه عملی ابتدایی ِ و نیاز به خردورزی نداره، اون چه که نیاز به خردورزی داره خروج از فتنه ها مبتنی بر بصیرت ِ. بنابراین اگه کسی بتونه میان دو شر کم زیان ترین اون ها رُ انتخاب کنه، اون خردمندی ِ که با خردورزی در میان فتنه راه درست و راست رُ انتخاب کرده و خودش رُ با کم ترین خطر از میان فتنه بیرون کشیده است.
حضرت امام على علیه السلام درباره این اثرخردورزی می فرمایند: عاقل آن نیست که خیر را از شر تشخیص دهد، بلکه عاقل کسى است که میان دو شر، آن را که ضررش کمتر است بشناسد.
**********************************************
خردمند کسی ِ که بتونه خودش رُ از بحران ها نجات بده و هنگام بروز مشکلی که اجازه نمی دهتا درست تصمیم گیری کنه، با مدیریت نفس از هیجان های ناشی از بحران و به چاره جویی و راه بیرون اومدنه از بحران فکر کنه.
حضرت امام حسین علیه السلام می فرمایند: چون براى عاقل مشکلى پیش آید، غم خود را با هوشیارى و دوراندیشى از میان مى برد و عقل را به چاره جویى وامى دارد.
**************************************************
خردمند از دنیا برای آخرت بهره می گیره و هرگز دلبسته به دنیا نیست. هر گونه زیبایی های دنیا رُ برای دنیا می دونه و به خودش اجازه نمی ده تا مست اموری بشه که او رُ از آخرت باز بداره. دنیا و زیورهایِ اون رُ بی ارزش می دونه و تنها اون رُ ابزاری برای رشد و کمال یابی می دونه. از این روست که حضرت امام على علیه السلام می فرمایند: سزاوار است که عاقل، از مستى ثروت، قدرت، دانش، ستایش و مستى جوانى بپرهیزد، چرا که هر یک را بادهاى پلیدى است که عقل را نابود مى کند و وقار و هیبت را کم مى نماید
********************************************
از دیگر نشانه های خردمندی که در روایات بسیاری از جمله روایتی رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است این است که ، آن حضرت (صلی الله علیه و آله) می فرماید: به هر کس، راستگویى در گفتار، انصاف در رفتار، نیکى به والدین و صله رحم الهام شود، اجلش به تأخیر مى افتد، روزیش زیاد مى گردد، از عقلش بهره مند مى شود و هنگام سئوال مأموران الهى پاسخ لازم به او تلقین مى گردد.
*******************************************
یکی از بزرگترین گرفتاریهای ِ ما توی ِ قصه نادانی و ندونستن
اینه که خیلی وقتا بخاطر ِ ظاهر ِ زیبای ِ کارهامون متوجه جهل و ندونسته هامون نمیشیم
یعنی رفتار و حرفای ِ خودمونو و دیگران انقدر ظاهر ِ جذابی پیدا میکنن
که باطن ِ دردسر سازش واسمون معلوم نمیشه
برای ِ همین اونایی که زرنگ ترن میرن دنبال ِ نشونه ها
دنبال ِ نشونه هایی که وقتی پیداشون کنیم میتونیم بفهمیم که کجای ِ کار درست بوده و کجاش خطا
اینو گفتم واسه این که نادانی و خرد ورزی هم برای ِ خودش یه نشونه هایی داره
نشونه هایی که اگه یادشون بگیریم تشخیص برای ِ هممون آسون تر میشه
*********************************************
در تعابیر ِ ادبی ما برای ِ نادانی تعریف ِ زیبایی وجود داره و اون این که
استفاده نکردنه از دانسته ها بزرگترین جهل و نادانی ِ
سعدی شیرازی میگوید:
دو کس رنج بیهوده بردند و سعی بی فایده کردند یکی آن که اندوخت و نخورد و دیگر آن که آموخت و نکرد.
علم چندان که بیشتر خوانی
چون عمل در تو نیست نادانی.
*************************************************
امام علی(ع): "در نادانی تو همین بس که به دانش خود مغرور شوی".
**************************************************
یه جایی یه داستانی خوندم که خیلی قشنگ بود
نوشته بود
روزی دست پسر بچه ای که در خانه با گلدان کوچکی بازی می کرد، در آن گیر کرد و هر کاری کرد، نتوانست دستش را از گلدان خارج کند. به ناچار پدرش را به کمک طلبید.
اما پدرش هم هر چه تلاش کرد نتوانستند دست پسر را از گلدان خارج کنند. پدر دیگر راضی شده بود به شکستن گلدان که تصادفا خیلی هم گرانقیمت بود، فکر کند. قبل از این کار به عنوان آخرین تلاش به پسرش گفت: دستت را باز کن، انگشت هایت را به هم بچسبان و آنها را مثل دست من جمع کن. آن وقت فکر می کنم دستت بیرون می آید.
پسر گفت: "می دانم اما نمی توانم این کار را بکنم."
پدر که از این جواب پسرش شگفت زده شده بود پرسید: "چرا نمی توانی؟"
پسر گفت: "اگر این کار را بکنم سکه ای که در مشتم است، بیرون می افتد."
میدونین واقعیت اینه که ماها
با نادونی چیزهای بزرگی رُ برای بدست آوردن چیزهای کوچکتر از دست میدیم, اما با تفکر و مشورت می تونیم هم گلدون رُ داشته باشیم و هم سکه رُ
***********************************************
نادانی اونقدر ضرر بخش ِ که حتی دوستی با مردم ِ نادان هم ویران کننده اس
دوستی با مردم دانا چو زرین کوزه ایست
بشکند یا نشکند نتوان به دور انداختش
دوستی با مردم نادان سفالین کوزه ایست
بشکند یا نشکند باید به دور انداختش
***********************************************
امام علی علیهالسلام: "بزرگترین نادانی، ناآگاهی انسان از شأن و منزلت خویش است".
***********************************************
در حکایت است که
مردی نادان در محضر ارسطو به مردی دانا خرده گرفت و از او بدی ها گفت. دانا نیز خاموش نماند و به نادان پرخاش کرد. ارسطو به مرد نادان چیزی نگفت. اما دانا را به خاطر آن کار سرزنش کرد.
دانا با تعجب پرسید: چرا مرا سرزنش می کنید در حالی که بدگویی را او اول شروع کرد؟ از این گذشته او مردی نادان است ولی من دانشی اندوخته ام. ارسطو در جواب گفت: من هم به خاطر همین تو را سرزنش کردم تو مرد دانایی و دانا نادان را می شناسد؛ زیرا خودش روزگاری نادان بوده است و بعد دانا شده اما نادان دانا را نمی شناسد؛ زیرا هنوز دانا نشده است.
*****************************************
آورده اند که روزی مردی به خدمت فیلسوف بزرگ افلاطون آمد و نشست و از هر نوع سخن می گفت. در میان سخن گفت: « امروز فلان مرد از تو بسیار خوب می گفت که افلاطون عجب بزرگوار مردی است و هرگز کسی چون او نبوده است.»
افلاطون چون این سخن بشنید سر فرود برد و سخت دلتنگ شد.
آن مرد گفت:« ای حکیم! از من تو را چه رنج آمد که چنین دلتنگ شدی؟»
افلاطون پاسخ داد:« ای خواجه! مرا از تو رنجی نرسید. ولی مصیبت بالاتر از این چه باشد که جاهلی مرا ستایش کند و کار من او را پسندیده آید؟ ندانم کدام کار جاهلانه کرده ام که او خوشش آمده و مرا به خاطر آن ستوده است
*******************************************
(جملات کوتاه درباره نادانی)
امام علی علیهالسلام: "در نادانی مرد همین بس که آنچه از آن نهی شده انجام دهد".
امام علی(ع): "هر چه میدانی به زبان میاور که این نشان نادانی است".
امام صادق(ع): "دانایی را همین بس که از خدا بترسی و نادانی را همین بس که از (عذاب) خدا غافل شوی".
پیامبر خدا(ص): "از نادانی است که هر چه میدانی فاش سازی".
امام علی(ع): "دل بستن به دنیا، با وجود آن همه رنج‌هایی که از او میبینی، نادانی است".
امام علی(ع): "خواست و آرزوی محال داشتن، نادانی است".
امام حسن(ع) نیز در پاسخ به پرسش پدرش از تفسیر نادانی فرمود: " زود پریدن روی فرصت پیش از آن‌که آن را کاملاً به دست آوری و خودداری کردن از جواب".
امام صادق(ع): "نادانی در سه چیز است: دوست عوض کردن، مخالفت کردن بدون دلیل و برهان و پرس و جو از چیزهای بیهوده
****************************************************
(بهانه های کوچک)
خیلی از ماها درگیر ِ کارایی هستیم که با عرض ِ معذرت جهل و اتفاقا کلی هم واسمون دردسر ساز میشه اما هیچ وقت متوجهش نیستیم
به نظر ِ شما اجبار کردنه بچه هامون به خوندنه رشته ای که دوست ندارن و اصرارمون به این که برن دانشگاه یعنی چی
به نظر ِشما سخت کردنه ازدواج ِ بچه هامون به بهونه مجلس و خونه و جاهاز آنچنانی یعنی چی
به نظر ِشما قهر کردنهای ِ چند ساله سر ِ مسائل ِ بی اهمیت اونم با خواهر و برادر و فامیل یعنی چی
به نظر ِشما چشم و هم چشمی تویِ زندگی و خرید و مهمونیا یعنی چی
به نظر ِشما زندگی کردنه بدون ِ فکر و بخاطرِ حرف ِ مردم یعنی چی
به نظرِ شما آخر ِ این زندگیا به کجا باید برسه
***********************************************
(به رنگ درنگ)
اگه بلد نباشیم که گاهی از نو و دوباره آغاز کنیم هیچ وقت به مقصد ِ خوب ِ و شیرینه زندگی نمیرسیم
******************************************************
(مناجات)
الهـــــی
دردهایی هست که نمی توان گفت
و گفتنی هایی هست که هیچ قلبی محرم آن نیست
الهـــــی
اشک هایی هست که با هیچ دوستی نمی توان ریخت
و زخم هایی هست که هیچ مرحمی آنرا التیام نمی بخشد
و تنهایی هایی هست که هیچ جمعی آنرا پر نمی کند
الهـــــی
پرسش هایی هست که جز تو کسی قادر به پاسخ دادنش نیست
درهایی هست که جز تو کسی آنرا نمی گشاید
قصد هایی هست که جز به توفیق تو میسر نمی شود
الهــــــی
تلاش هایی هست که جز به مدد تو ثمر نمی بخشد
تغییراتی هست که جز به تقدیر تو ممکن نیست
و دعاهایی هست که جز به آمین تو اجابت نمی شود
الهـــــی
قدم های گمشده ای دارم که تنها هدایتگرش تویی
و به آزمون هایی دچارم که اگر دستم نگیری و مرا به آنها محک بزنی، شرمنده خواهم شد.
الهـــــی
با این همه باکی نیست
زیرا من همچو تویی دارم
تویی که همانندی نداری
رحمتت را هیچ مرزی نیست
ای تو خالق دعا و مالک " آمین"...
- ۹۸/۰۳/۱۱