افق- یکشنبه
گروه فرهنگ و اندیشه رادیو ایران تقدیم میکند
***********************************************
به افق آفتاب
***********************************************
به نام ِ خدایی که احترام و حرمتی بی نهایت برای ِ بنده هاش قرار داده
*************************************************
با سلام و تبریک ِ فرا رسیدنه هفته وحدت
در این روزهای ِ مبارک
دل به سیره نورانی ِ حضرت ِ محمد مصطفی صلی ا.. علیه و آله و سلم میسپاریم و امید ِ این رُ داریم که بی بهره از این روشنای ِ بی نهایت نباشیم
*********************************************
در فرصت ِ اذانگاهی ِ این هفته به افق آفتاب
و به قصد ِ نزدیک شدن به سیره حضرت پیامبر ص
هر روز به مرور ِ سفارشی از ایشون در راستای ِ اصول اخلاقی میپردازیم
به همین قرار ... همراه ِ ما باشید
*******************************************
مطمئنا در گذر از اتفاق های ِ روزمره زندگی .. گاهی با ابهام ها و اما و اگرهایی مواجه میشیم که رسیدنه به یه نتیجه مشخص و جواب واسمون چندان راحت نیست
*****************************************
این مساله بخصوص در مواجه ِ با پدیده های ِ نوظهور ِ اجتماعی .. بیشتر از پیش خودش ُ نشون میده
*****************************************
مساله هایی مثل ِ ورود ِ به دنیاهای ِ جدیدِ اینترنتی و مجازی که گاهی از قدم گذاشتنه به اونها گریزی نیست
**********************************************
ازاتفاق های ِ نوظهوری که گاهی اونقدر به زندگیهامون گره میخوره که نمیتونیم ازش جدا بشیم
***********************************************
دنیاهای ِ جدیدی که قطعا ساختار و چارچوب ِ خودشونو دارن و باید براش آداب و رسم و روالی تعریف کرد که اگر این نباشه
بی تردید دچار ِ سردرگمی و مشکل میشیم که مصداق ِ بارزش
مسائل و گاهی مشکلاتی هست که این روزها در تیتر اخبار ِ اجتماعی بارها و بارها به گوشمون میخوره
************************************************
مساله ای مثل ِ حد و مرز ِ حریم ها
در این شبکه های ِ بی دامنه
***********************************************
مثل ِ رعایت ِ اصول ِ اخلاقی و تعهدات ِ انسانی که شاید بعضیها چندان بهش واقف نباشه
و یا در صورت ِ اگاهی خودشونو ملزم به رعایتش ندونن
***********************************************
به نظر ِشما حریم ها در شبکه های ِ مجازی چطور معنی میشه
اصلا حریمی وجود داره؟؟
*************************************************
این همون سوالی ِ که میدونم ذهن ِ خیلی از شما رُ هم درگیر کرده
مساله ای که موضوع ِ صحبت ِ امروز ِ ماست
***********************************************
به نظر ِشما تعریف ِ حریم ِ خصوصی در شبکه های ِ مجازی چیه
و چطور میشه با رعایت ِ این حریم از این اتفاق ِ نوظهور ِ اجتماعی به نحوی خوب و مفید بهره مند شد؟؟؟؟
شماره تماس:
شماره پیامک:
*************************************************
شاید بهتر باشه که در قدم اول به اهمیت ِ حفظ ِ حریم خصوصی در اسلام توجه کنیم
در دین ِ اسلام سه اصل مهم وجود داره از جایگاه خاصی برخوردار ِ و هر کسی از اون بهره مند ِ
اصولی که بنیاد اجتماع هم براون بنا شده و روابط انسان با انسان بر همون اساس تنظیم میشه، سه اصل حفظ جان و مال و عرض به عنوان اصولی اساسی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار ِ و در همه آموزه‌های اجتماعی اسلام حفظ این اصول به عنوان اصل احکام بر احکام و قوانین و روابط اجتماعی مدنظر قرارگرفته شده و مثل ِ عدالت هرکجا که اصلی با این سه اصل مخالفت کنه به طور خودکار از اعتبار و حجت خارج میشه مگه این که دلیل محکم و استواری در برابر این سه اصل حاکم وجود داشته باشه. برای مثال اصل، حرمت جان انسان ِ و جایز نیست که کسی به جان کسی متعرض بشه و به اون آسیبی برسونه. با این همه فقط در صورتی قتل فردی جایز شمرده میشه که دلیل و برهان قوی وجود داشته باشه و براین اصل اول غالب بشه و اگه کسی فردی رُ به قتل برسونه که در این صورت به جهت حکم قصاص، مستوجب مرگ میشه
در همین باب
آبرو به معنای عِرض، اعتبار، حرمت، شرافت و وجاهت انسان مورد تاکید اسلام و به عنوان یکی از اصول سه گانه در همه احکام، حضور جدی داره. در آیات قرآنی از آبرو به عنوان وجاهت و عفت یاد شده است و از فضاحت و بی آبروئی افراد منع شده و پرده از عیب کسی برداشتن و آبروی اون رُ ریختن به عنوان گناه نکوهش شده و متعرضان به آبروی افراد رُ به مجازاتی سخت تهدید کرده
حریم خصوصی یکی از بسترهای ِ مهم برای آبرو و حیثیت ِ انسانی ِ که با توصیفات ِ گفته شده در اهمیت ِ توجه ِ به اون نکته ای باقی نمیمونه
************************************************
با گسترش روز افزون دسترسی به اینترنت و حضور افراد به عنوان کاربر در شبکه‌های اجتماعی، فضایی بسیار گسترده برای برقراری ارتباط بین افراد فراهم شده، امکانی که در کنار تمامی مزایایی که داره مثل ِ کاهش ِ هزینه‌های ارتباطی و تسهیل در اطلاع رسانی‌ها و ... مشکلاتی رُ هم ایجاد کرده
شبکه‌های اجتماعی به نوعی بستر نامناسبی رُ برای ارتباط بدون مرز بین دو جنس مخالف فراهم کرده که با فرهنگ ایرانی اسلامی کشورِ ما در تناقض ِ
محیطی که به مقتضای شرایط خاص اون، خطوط قرمز ِ زیادی رُ کمرنگ کرده تا جایی که مخاطب های ِ این ابزار ارتباطی، خلاف اونچه که در فضای حقیقی بسیار بهش حساس هستن، در این شبکه‌ها به راحتی با جنس مخالف صحبت، شوخی و پیام خصوصی رد و بدل می‌کنن که به عنوان یه آسیب اجتماعی و فرهنگی قابل بررسی ِ
با توجه به افزایش دسترسی و آشنایی نوجوونها و حتی بچه های ِ کوچیک تر با اینترنت و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی، هر روز شاهد ورود تعداد ِ زیادی از بچه های ِ دهه هفتاد و هشتاد به این شبکه‌ها هستیم. نوجوونهایی که مییشه گفت ضمن کنجکاوی زیادشون، آشنایی کمی هم از مسائل اجتماعی داشته و با هدف وقت گذرونی و ارتباط با دیگران یا دوست یابی وارد این فضاهای گسترده شده و طبیعتاً با گروهی از پسران و دختران هم سن و سال خودشون ارتباط برقرار می‌کنن
که این زنگ ِ خطر ِ بزرگی ِ
***************************************************
از نظر شرع مقدس اسلام، ارتباط بین دختر و پسر، زن و مرد نامحرم در صورتی که با خوف و احتمال به گناه افتادن همراه باشه جایز نیست. به خصوص اینکه در این حکم این ارتباط "ارتباطی لازم" در نظر گرفته شده در حالی که خیلی از ارتباطات بین کاربران با جنس مخالف در اینترنت هیچ الزامی نداره و فقط به خاطر سرگرمی و جاذبه‌های موجود ِ ،
این نوع ارتباط از نظر همه مراجع مکروه ِ بخصوص برای مخاطبان جوان
******************************************************
از جمله مشکلاتی که در این شبکه‌ها رو به گسترش و عادی شدنه، اشتراک گذاری تصاویر شخصی و خانوادگی ِ
با توجه به فعالیت افرادی که هیچ قید و بندی به مسائل شرعی و حتی عرفی در این شبکه‌های اجتماعی ندارن، قبح خیلی از مسائل به مرور زمان ریخته شده و این مسئله دامن بقیه رُ هم میگیره، اما در سطحی جزئی تر
مثلا : انتخاب عکس شخصی توسط خانم‌ها به عنوان عکس نمایه، انتشار تصاویر خانوادگی جشن‌ها و گردش‌ها و یا دوستان در شبکه‌های اجتماعی مثل ِ فیس بوک، وایبر و اینستاگرام و ... اون هم در حالی که شاید بقیه اعضای حاضر در عکس از این امر آگاه و راضی نباشن
***************************************************
از مفاسد ِ دیگه ای که به عادت کاربران تبدیل شده ، بیان مسائل خصوصی و مشکلاتی ِ که خیلی از اونها
شاید تنها در یک فضای دونفره قابل طرح باشن، اما با بیان اونها به صورت عمومی و نیمه عمومی در این شبکه‌های اجتماعی، با هم فکری و نظر دادن تعداد زیادی از افراد روبرو میشیم و در لایه پنهان اون خیلی از افرادی که فقط خواننده‌های این مطلب هستن که به خوبی مطالب رُ پیگیری می‌کنن.
مخاطبهایی که شاید خیلی کوچیک باشن و در این پست‌ها و مطلب‌ها برای اولین بار با مسائلی که هنوز متناسب با سن و سالشون نیست روبرو می‌شن!
*****************************************************
وجود نظرات روشن مراجع و علما در باب شوخی با نامحرم در فضای حقیقی اونقدر واضح و صریح ِ که شاهد رعایت خیلی از مسائل در جو عمومی جامعه هستیم. اما با ورود اینترنت به زندگی روزمره جوونها و مردم و وجود ابهام‌ها و لایه‌های پنهان ارتباطات در این شبکه‌ها، و همچنین عدم برخورد رودرروی دو طرف با همدیگه، عناصر حیا و غیرت هم با غفلت به وجود اومده به خاطر ابزار ارتباطی، کمرنگ شده و شاهد شوخی‌ها و پیام‌های نامناسب بین افراد متأهل و مجرد نامحرم هستیم.
تعریف از پوشش و عکس نمایه جنس مخالف، نظر دادن در مورد مسائل خصوصی و صحبت‌های غیرضروری بین افراد و گفت و گو در پیام‌های خصوصی از جمله این موارد ِ و همچنین ارسال شعرهایی با مضامین جنسی و عاطفی در گروه‌های مسنجری، ایمیلی و وایبری که در اون از هردو گروه فعالیت دارن هم ، قبح این ارتباطات رُ بیش از پیش می‌شکنه
*****************************************************
مورد دیگه ای که در شبکه‌های اجتماعی شاهد اون هستیم، تشبه به کاربر جنس مخالف ِ که بعضی از افراد با ساخت اکانت های زنانه یا مردانه که خلاف جنسیت خودشونه ، به ارتباط با دیگران می‌پردازن
گذشته از مشکلات شرعی این موضوع که شاید نیاز به اعلام نظرات به روزتری داشته باشه، این ارتباطات زمینه ساز شکل گیری ارتباط‌هایی میشه، که به مرور زمان خیلی صمیمی شده و شاید با نفوذ یک آقا به گروه خانم‌هایی همراه باشه که در مورد بسیاری از مسائل با هم به گفت و گو می‌پردازند و بالعکس
******************************************************
سوء استفاده از اطلاعات شخصی یا ملی به واسطه عدم رعایت حفاظت کلام، سوء استفاده هایی که توسط دشمنان و مخالفان خارج نشین از بیان مسائل داخلی در این شبکه‌های اجتماعی صورت میگیره و آزار و اذیت‌های شخصی که توسط افراد سود جو در این شبکه‌ها رخ میده هم از جمله موارد بسیار واضح و همه گیری ِ که بیشتر از این به بیان اون نمیپردازیم
همه ی مواردی که گفتیم در بستری به نام شبکه‌های اجتماعی اتفاق میافته . ابزاری که با توجه به هدفمند نبودن استفاده کاربرها از این فضا، عدم آشنایی والدین به این فضا و نبود فرهنگ سازی مناسب، وجود افرادی که مقید به مسائل دینی نیستن و یا به علت زندگی در کشورهای دیگه ، جامعه رُ دچار آفت‌ها و مفاسد زیادی میکنه که شناسایی و درآمد اونها به سال ها زمان نیاز داره
پس تا جایی که میشه خودمون مواظب ِ خودمون باشیم
******************************************************
در آموزه های قرآن بر حفظ حریم خصوصی افراد تأکید شده و مهم‌ترین عنصر در مسئله حریم خصوصی و اصلی ترین مؤلفه مسئله، آبروی اشخاص ِ
که در آموزه های نبوی به اون اشاره شده چنانکه از پیامبر گرامی(ص) نقل شده که فرمودند: آبروی شما بر شما حرمت دارد؛ همان گونه که عید قربان در ماه ذی الحجه و در سرزمین مکه حرمت دارد.
و همچنین حضرت امیرمؤمنان ع می فرماید: آبروی خود را هدف تیرهای سخنان مردم قرار ندهید.
***********************************************
بعضیا هنوز هم به در خطر بودنه حریم ِ خصوصی در شبکه های ِ مجازی چندان باور ندارن
در حالی که
حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی بسیار آسیب پذیر ِ و این که امکان پیگرد جرایم حاصل از اون خیلی کم ِ . چراکه اطلاعات به نحوی گسترده و ناشناس در اختیار کسایی قرار میگیره که به راحتی قابل شناسایی نیستن
********************************************
در رعایت ِ حریم ِ خصوصی در اسلام
میتونیم به آیات 27 و 28 سوره نور اشاره کنیم که خداوند فرمودند: «ای کسانی که ایمان آورده اید، در غیر منزل خودتان بدون اجازه و سلام کردن به صاحب منزل وارد نشوید.» و در ادامه می گوید: «اگر کسی در منزل نبود، وارد نشوید تا اینکه به شما اجازه ورود بدهند و اگر به شما گفته شد برگردید این بر شما پاکیزه تر است.»
حتی این حکم نسبت به فرزندان در ورود به حریم خصوصی والدین هم مصداق دارد.
ریشه این مساله هم به این مطلب برمی گرده که زمان پیامبر (ص)، شخصی به نام جندق در خانه یکی از انصار، درخت نخلی داشت. این شخص وقت و بی وقت برای سرکشی به این درخت و بدون اجازه و اذن وارد منزل شخصی او شده و حریم خانوادگی اش را نادیده می گرفت. پیامبر از جندق خواستند که از درخت بگذرد ولی او قبول نکرد. پیامبر به مرد انصاری گفت درخت را قطع کند و دیگر به جندق اجازه ورود به خانه ات را نده.
*******************************************************
(بهانه های کوچک)
برای ِ بهانه های ِ کوچیکِ امروز یه سری آمار هست که فکر کنم شنیدنش گفتن ِ خیلی از حرفهارُ کوتاه کنه
بر اساس قانون امریکا سازمان سیا جلوی هرگونه واردات و صادرات را می گیرد مگر اینکه پیوست فرهنگی داشته باشدو شبکه های اجتماعی پیوست فرهنگی این گوشی های هوشمند بوده است.وی تصریح کرد: رئیس جمهور آمریکا در کنگره گزارش می دهد با بودجه جنگ نرم علیه مردم ایران گوشی های هوشمند وارد ایران کردیم.
در آمریکا هر یک از شرکت های که یک کاربر ایرانی جذب کنند از دادن مالیات معاف می شوند.مومن نسب با بیان اینکه بر اساس قانون، شبکه ملی اطلاعات اینترنت سالم، سریع، امن وارزان در کشور باید ایجاد کند که این قانون چندین سال است بر روی زمین مانده است.گفت: حتی در جایی مثل غزه در فلسطین شبکه ملی اطلاعات دارند.
از اول سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۷۶۸ میلیون محتوای غیر اخلاقی شامل عکس و فیلم به موتورهای جستجوگر افزوده شده است.مومن نسب گفت: بر اساس آمار ۵۶ درصد طلاق ها بر اساس دیدن فیلم های غیراخلاقی انجام گرفته است.
بر اساس اطلاعات و آمار وزرات ارتباطات، ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار کاربر اینترنتی زیر ۱۸ سال در ایران فعالیت می‌کنند و کاربران برای نخستین بار در ۱۱ سالگی فیلم های غیر اخلاقی می بینند.
رتبه ایران در تکنولوژی اطلاعات(IT) در دنیا ۱۵۷ است و ایران در این زمینه یک مصرف کننده محسوب می‌شود
اینا یعنی ... حریم ِ خصوصی ِ ما اولین هدف آدمهای ِ سودجوا ِ
حریمی که بیش از این حرفها باید مراقبش باشیم
**************************************************
(به رنگ درنگ)
گاهی سکوت .. گاهی توقف و لختی ایستادن معجزه میکنه در شتاب های ِ گاه و بیگاه ِ زندگیهامون
*************************************************
(مناجات)
خدایا!
ای که به تو بی نیاز شوند و از تو بی نیاز نباشند،
به تو رو آورند و از تو رو بر نتابند،
از سر شور و شوق،آهنگ تو کرده ام
و با دلی مطمئن، به تو امید بسته ام
تمنای من از تو هر چند زیاده باشد،
در برابر غنای تو ناچیز و اندک است،
که دست عطایت از هر دستی گشاده تر و برتر است
- ۹۴/۱۰/۰۵